Algemeen
De coronapandemie heeft laten zien hoe belangrijk een goed functionerende overheid is; een overheid geeft richting, biedt duidelijkheid en beschermt als dat nodig is. Een kwalitatief goed openbaar bestuur is meer dan een systeem, een organisatie. Zo'n overheid komt de samenleving ten goede en baseert zich op de collectieve waarden van onze leefgemeenschap. Alle overheden hebben - waar dat binnen hun mogelijkheden lag - zich ingezet om de gevolgen van de coronacrisis te beperken. Weliswaar verschillen de verantwoordelijkheden, toch is er sprake van meer gelijkwaardigheid. Op deze manier kunnen - opgavegericht en als één overheid - ook andere maatschappelijke vraagstukken door de overheden zowel afzonderlijk als samen worden aangepakt.
De rol van de provincie is immers breder dan alleen haar wettelijke taken. De provincie als bestuurslaag mag zich verheugen in hernieuwde belangstelling. Gemeenten hebben hun handen vol aan hun opgaven en bovenlokale thema's en vraagstukken kunnen bij uitstek door provincies worden opgepakt. Provincies hebben bovendien een belangrijke schakelfunctie in het bestuur van ons land en dat is meer dan de term 'middenbestuur' aanduidt. Bovenlokale, regionale en nationale vraagstukken komen samen op het niveau van deze overheden. Ook het Rijk kijkt naar de regionale schaal waarop veel maatschappelijke vraagstukken zich afspelen. Regio's onderling verschillen en zo is bijvoorbeeld elke Regionale Energiestrategie anders. Ook andere landelijke opgaven van nu, zoals de stikstofcrisis en de woonopgave hebben baat bij een regionale benadering. Bij uitstek zijn we als provincie daartoe in staat. Overigens zien we ook een ontwikkeling dat op nationale schaal doelen worden bepaald waarbij via sturing van bovenaf de invulling aan 'de regio wordt overgelaten. Onze samenwerking met het Rijk willen we anders vormgeven. Naast elkaar en gezamenlijk worden de grote vraagstukken op gepakt.
Bestuursstijl
In het Coalitieakkoord 2019 - 2023 staan heel wat inhoudelijke ambities om de samenleving van provincie Flevoland een toekomst te bieden: wat willen we bereiken? Daarnaast beschrijft het akkoord uitvoerig hoe we denken onze resultaten te bereiken. We zijn aan de slag met de opdracht ons in te zetten voor bestuurlijke vernieuwing, participatie aan het openbaar bestuur vanuit de samenleving en het voorkomen en verminderen van belemmerende regelgeving. Daar hoort een bestuursstijl die past bij Flevoland en bij de opgaven van dit gebied: open en constructief, in dialoog, met inbreng vanuit de praktijk en de samenleving, met onze partners, vanuit vertrouwen. De crises, 'stikstof', 'wonen' en 'corona', komen daar nog bij. Onze invalshoek is om de opgaven in samenhang met elkaar aan te pakken. Dat is ingewikkeld, maar door samen te werken als overheden en met partners wordt een maatschappelijk vraagstuk het meest effectief aangepakt. We zien dat de samenwerking in Flevoland intensiever is geworden en dat we als regio gezamenlijk optrekken. Dat versterkt onze positie en onze rol in het land.
Bovendien constateren we dat de provinciale schaal bij uitstek geschikt is om problemen aan te pakken; veel vraagstukken spelen bovenlokaal en de provincie is daarvoor een uitstekende bestuurslaag om te verbinden, te schakelen en de organiseren. Ook het Rijk ziet meer en meer een regionale aanpak als effectief. Dit betekent dat de provincie een stap naar voren doet, duidelijk weet en aangeeft wat zij wil en haar zichtbaarheid en profiel verstevigd. Ook in de uitvoering van die opgaven draagt de provincie haar stenen bij. Dit vergt inzet van kwantiteit en kwaliteit. Voor PS betekent dit dat zij (kaderstellend) richting hebben te geven aan deze regionale ontwikkelingen en daarin het voortouw nemen. Door met voorkantsturing te oefenen worden de Staten vroegtijdig bij dergelijke processen betrokken. In gesprek met de samenleving wordt gestreefd naar draagvlak voor de keuzes die moeten worden gemaakt op de grote transities van wonen, landbouw, energie en klimaat en voorzieningen van onderwijs, zorg en dergelijke.
Regionale opgaven
De provinciale overheid is er om de belangen van de Flevolanders en de Flevolandse samenleving te dienen. En dat doen we in toenemende mate over de bestuurlijke grenzen van onze samenleving heen. Maatschappelijke opgaven houden zich niet aan grenzen en daarom moeten vraagstukken gezamenlijk in onze regio worden opgepakt. Onze inwoners hebben geen boodschap aan dergelijke begrenzingen. Daarom zoekt de provincie actief naar samenwerking om regionaal een aantal opgaven collectief aan te pakken. Zo intensiveren we de samenwerking met de Regio Zwolle. De economische ontwikkeling van deze regio is cruciaal, maar direct verbonden zijn bereikbaarheid en mobiliteit, human capital en ook duurzaamheid. We beschouwen Flevoland als de verbinding tussen het noorden en noordoosten van het land, ja zelfs met de belangrijke zones van kennis en economie in het noorden van Duitsland en de Randstad.
Flevoland werkt intensief aan de versterking van de Metropoolregio Amsterdam (MRA). We zijn bezig de slagkracht van dit netwerk te vergroten door de bestuurlijke samenwerking te vereenvoudigen. We richten de sturing en verantwoording opnieuw in en trekken als deelregio Flevoland, Almere en Lelystad samen op. Inhoudelijk zijn we nauw betrokken bij de thema's van de MRA: 'ruimtelijke ontwikkeling', 'economie' en 'mobiliteit'. 'Duurzaamheid' en 'cultuur' zijn daar de laatste jaren aan toegevoegd. We proberen door de onderwerpen die voor Flevoland van belang zijn te agenderen de koers van de MRA te bepalen.
We zijn de komende tijd sterker dan voorheen betrokken op de Noordwest Veluwe. De relatie met onze regio is steeds duidelijker merkbaar. Zo zijn we met de provincie Gelderland structureel betrokken bij de ontwikkeling van de gebiedsagenda 'Ermelo, Harderwijk, Zeewolde' en het samenwerkingsverband Meerinzicht.
Onze samenwerking met de medeoverheden in provincie Flevoland zullen we de komende tijd intensiveren met het oog op de formulering en uitwerking van de beoogde 'Samenwerkingsagenda Rijk en Regio'. Daarin willen we afspraken maken over de manier waarop we de grote opgaven, zoals de woonopgave en het bouwen en doorontwikkelen van onze regio op termijn vorm willen geven. Deze samenwerking vraagt de nodige inzet.
Bestuurlijke vernieuwing
In het Coalitieakkoord 2019-2023 is de ambitie uitgesproken om actief op zoek te gaan naar de meningen van Flevolanders en organisaties uit de samenleving, zodat inwoners kunnen meepraten over de toekomst van onze provincie. In de geest van de Omgevingsvisie FlevolandStraks bieden we ruimte voor initiatief. Bij belangrijke vraagstukken zoeken we vroegtijdig de dialoog met de samenleving. Die dialogen brengen de dilemma’s en mogelijke oplossingen in beeld, waarover het politieke debat kan worden gevoerd. Als provincie hebben we een verantwoordelijkheid om alle inwoners te horen en te betrekken bij ons doen en laten. We zetten methoden en technieken in om te stimuleren dat daarbij ook de minder gehoorde groeperingen hun mening kunnen geven. Om die reden zetten we onze samenwerking met het landelijke programma 'Democratie in Actie' van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) voort. Van zowel de provinciebestuurders als medewerkers mag worden verwacht dat zij openstaan voor initiatieven uit de samenleving, transparant zijn in hun optreden en verantwoording afleggen over de bereikte resultaten.
We kunnen en willen het als overheid niet alleen doen. We werken met en voor de samenleving. Het doel is om – via bestuurlijke vernieuwing - als één overheid, in nauwe samenwerking met de omgeving, beleid te maken en uit te voeren dat effectief, inclusief en uitlegbaar is. Wij letten daarbij vooral op houding en gedrag, op samenwerking en de daarbij horende relaties binnen en buiten de eigen organisatie en op het leren van opgedane ervaringen. Zoals in het Coalitieakkoord is verwoord investeren we daarom als bestuur en organisatie in opgavegericht werken.
Samen leven, wonen, werken
We merken dat de provincie Flevoland in een volgende fase van haar bestaan terechtkomt. Er is al een samenleving gegroeid. Veel mensen hebben een fijn bestaan opgebouwd in de polders. We zullen dan ook moeten nadenken over de ontwikkeling van Flevoland in het volgende stadium. De provincie en de andere overheden moeten dit gezamenlijk vormgeven. De afgelopen jaren is de provincie zelfbewuster geworden. We zijn trots op wat we in ons gebied hebben gerealiseerd en we streven naar een kwalitatieve ontwikkeling van de Flevolandse samenleving. We willen dat het goed wonen en verblijven is in Flevoland. Het gaat dus om meer dan stenen stapelen. In een gezamenlijk aanbod aan het Rijk hebben de overheden van Flevoland uitgesproken dat we een bijdrage kunnen leveren aan de landelijke vraagstukken en grote transities. Maar dan wel onder voorwaarden; de balans in onze samenleving moet worden verbeterd, de voorzieningen moeten op peil worden gebracht en de ontwikkeling moet leiden tot een duurzame prettige woon-, leef- en werkomgeving voor huidige en nieuwe Flevolanders. De komende bestuursperiodes staan we - samen met het Rijk - voor forse opgaven.
In de Omgevingsvisie uit 2017 hebben PS verwoord dat provincie Flevoland meer dan voorheen door de inwoners zal worden ontwikkeld. Samen met inwoners en andere belanghebbenden en overheden hebben we de opgaven voor deze regio uitgewerkt in samenwerkingsagenda's en uitvoeringsagenda's. Onze Omgevingsvisie FlevolandStraks richt zich op de periode tot het jaar 2030 en verder. Samen met onze Staten en de andere volksvertegenwoordigingen willen we verder vooruit kijken, om de ontwikkeling van Flevoland en de aanpak van de grote maatschappelijke opgaven in goede banen te leiden. Dat is een uitdaging aan ons en onze inwoners en past ook bij deze tijd. Deze ontwikkeling van onze regio pakken we op in samenspraak met de maatschappelijke partners en onze gebiedspartners. De bestaande uitwerkingsagenda van de Omgevingsvisie is onze leidraad. Op basis van een evaluatie van de Omgevingsvisie kunnen keuzes worden gemaakt van wat voor de inwoners het belangrijkst is.
Europa
Europa is voor provincie Flevoland een belangrijke partner. De afgelopen jaren hebben wij de nodige ambitie en bestuurlijke inzet gepleegd in Europese ontwikkelingen, waarbij onze bestuurders relevante functies vervullen. Het blijkt effectief om de belangen van Flevoland in Brussel goed onder de aandacht te brengen. De belangenbehartiging voor Europese Fondsen heeft er in geresulteerd dat Flevoland kan beschikken over nieuwe fondsen in de programmaperiode 2021-2027. De belangenbehartiging voor EU fondsen wordt voortgezet, onder meer gericht op het Europees Herstelfonds en het Brexitfonds (Brexit Adjustment Reserve).
Daarnaast is het van belang om goed op aangehaakt te zijn op voor provincies relevante Europese beleidsontwikkelingen, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid (Zero Polution Ambition), slimme mobiliteit en verduurzaming van de landbouw. In algemene zin behartigen we Flevolandse belangen in diverse Europese netwerken. Flevoland is niet alleen in EU-verband actief, maar ook in de Raad van Europa. De commissaris van de Koning is president van het Congres van Lokale en Regionale Overheden van de Raad van Europa.
Public affairs
De provincie Flevoland is zich bewust van het belang van Public Affairs (PA) voor de positionering van de provincie en het bereiken van maatschappelijke resultaten. Kritische factoren zoals tijdige strategiebepaling, coalitievorming en intensieve contacten met beïnvloeders en beslissers dragen bij aan een succesvol Public Affairs beleid. Om de realisatie van de opgaven uit het coalitieakkoord te ondersteunen en in te spelen op ontwikkelingen in Flevoland en om ons heen (coronacrisis, stikstofproblematiek, woningbouwopgave) zal hieraan de komende tijd extra aandacht worden besteed door een team samengesteld uit verschillende disciplines (communicatie, beleidsspecialisten vakafdeling, bestuursadviseurs, Europa).
Provinciale Staten/Statengriffie
Het jaar 2022 is het laatste volledige jaar van deze Statenperiode waarin de voorbereidingen worden opgestart in aanloop naar de verkiezingen 2023. Provinciale Staten maken werk van participatie waarmee ze in toenemende mate de Flevolandse samenleving betrekken. Ook werkt zij steeds meer samen met haar omgeving, zoals de MRA en de regio Zwolle.
De Statengriffie ondersteunt in deze opgaven en optimaliseert haar bedrijfsvoering met als uitgangspunten duurzaam en innovatief. Op deze wijze faciliteert de Statengriffie Provinciale Staten en creëert het ruimte voor de politiek.