In dit hoofdstuk staan de belangrijkste activiteiten beschreven die bijdragen aan de ruimtelijke ontwikkelingen in Flevoland.
Omgevingsvisie
We bekijken de Omgevingsvisie Flevoland Straks en de uitwerking daarvan (o.a. vastgelegd in de Uitwerkingsagenda 2020-2025) vanuit een brede blik naar wat goed is voor Flevoland. We werken vanuit het gedachtegoed van de Omgevingsvisie. De opgaven uit de Omgevingsvisie Flevoland Straks ontwikkelen zich, zijn geïntegreerd in de reguliere taken en werkwijzen en zijn te herkennen in de verschillende programma’s.
De Omgevingsvisie Flevoland Straks , die op 8 november 2017 door PS is vastgesteld, geeft de langetermijnvisie van de provincie Flevoland op de toekomst van dit gebied. Het gaat over de periode tot 2030 en verder. De visie geeft een heldere ambitie voor de ontwikkeling van provincie Flevoland op de lange termijn en de rol van de provincie daarin, zowel inhoudelijk als in de samenwerking met partners uit de omgeving. Daarnaast gaat de Omgevingsvisie over bestuurlijke samenwerking en ruimte voor initiatief (hoofdstuk 7). Via het spoor 'Samen Maken We Flevoland', dat gebaseerd is op de 'Omgevingsvisie' en het 'Manifest Wij zijn Flevoland!', werken we samen met de gemeenten en het waterschap aan de ontwikkeling van Flevoland.
In 2021 is er opdracht gegeven voor het maken van een 'Tussenrapportage' (eind 2021 gereed). Het doel van de tussenrapportage is om de organisatie inzicht te bieden in waar we staan in de realisatie van de gestelde ambities en hoe we verder zouden moeten gaan. Ook willen we hiermee onderzoeken hoe het adaptieve en flexibele karakter van de Omgevingsvisie gewaarborgd wordt. Zo zorgen we ervoor dat de visie actueel blijft en leidraad kan vormen voor verdere uitwerking van de ambities.
Perspectief 2050
Geconstateerd wordt dat voor grote nationale opgaven steeds vaker naar provincie Flevoland wordt gekeken, denk aan woningbouw, transities op het gebied van energie, circulariteit, landbouw, logistiek en datacentra.
Flevoland vervult steeds meer een schakelpositie tussen de Randstad en Noordoost-Nederland. Om hier op een verstandige wijze invulling aan de te geven is de horizon van 2030 onvoldoende. De grote integrale opgaven vragen een lange termijn afweging, waarbij zowel de regionale partijen als het Rijk belangrijke partners zijn. Het Rijk heeft een grote grondpositie in Flevoland en ook haar beleidsopvattingen. Daarom is met het Rijk een traject gestart om goede afspraken te maken. Om de inhoudelijke discussies goed te kunnen voeren wordt een perspectief 2050 uitgewerkt, een document waarin verschillende keuzes en richtingen worden verkend. Aanvullend wordt met de regio en het rijk toegewerkt naar een strategische agenda, waarin afspraken worden gemaakt over een gebalanceerde ontwikkeling van Flevoland, waarbij groei gaat bijdragen aan kwaliteit.
Ruimtelijke ontwikkeling en landschap
Provincie Flevoland kenmerkt zich door ruimte voor groei en ontwikkeling. Met de beschikbare ruimte die
Flevoland zo kenmerkt willen we zorgvuldig omgaan omdat als gevolg van schaarste ook de druk op provincie
Flevoland toeneemt. We hebben een dubbele rol. Enerzijds maken we nieuwe ontwikkelingen mogelijk en
vangen we ruimte vragende functies op, terwijl we anderzijds toezien op zorgvuldig ruimtegebruik en zorg voor ruimtelijke kwaliteit. Het blijft hierbij een zoektocht naar de juiste balans. In de Metropoolregio Amsterdam verwerken wij de Flevolandse opgaven in de Verstedelijkingsstrategie van de MRA en benutten daarbij de uitkomsten van het Handelingsperspectief Oostflank. De verwachting is dat de druk zal
toenemen. Daarom zetten we ons ervoor in om opgaven met elkaar te combineren en te zoeken naar manieren waarop een integrale en geïntegreerde aanpak tot een verbetering van de ruimtelijke inrichting en een versterking van de Flevolandse kwaliteiten kan leiden. Het programma 'Landschap van de Toekomst' geeft hier richting aan.
Almere 2.0
Met het programma 'Almere 2.0' geven provincie, gemeente en Rijk uitvoering aan de afspraak die in 2013 is vastgelegd in de Rijksstructuurvisie en de RRAAM ('Rijks-Regioprogramma Amsterdam, Almere, Markermeer')-overeenkomst over de verdere verstedelijking van Almere met een groei van in principe 60.000 woningen. Via het Fonds Verstedelijking Almere (FVA) wordt op basis van het 'Meerjarenprogramma 2021-2025' geïnvesteerd in sleutelprojecten die het verschil maken in de ontwikkeling van Almere en de regio en zo bijdragen aan de internationale concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad. In 2022 wordt het Handelingsperspectief Metropoolregio Amsterdam (MRA) Oostflank - waarbij de ambities van het RRAAM geactualiseerd zijn – vertaald naar een Uitvoeringsagenda voor onder andere het programma 'Almere 2.0'.
100.000 woningen ambitie
In februari 2020 is in de Tweede Kamer de motie Koerhuis c.s. aangenomen (32847, nr. 621), waarin de regering wordt verzocht met de regio te onderzoeken of in Flevoland 100.000 woningen kunnen worden gebouwd. Na overleg met de gemeenten hebben wij aan de regering gemeld dat wij ruimte zien voor 90.000-115.000 woningen indien daarvoor de goede voorwaarden worden gecreëerd. Nadien heeft gemeente Lelystad uitgesproken op de lange termijn de stad met 40.000 woningen te willen verdubbelen en op basis daarvan hebben wij in het Deltaplan voor het Noorden 130.000 woningen in Flevoland genoemd. PS van provincie Flevoland hebben unaniem een motie aangenomen (26 februari 2020, motie nr. 2) waarin staat dat het moet gaan om ‘een volwaardige, leefbare en duurzame gebiedsontwikkeling’. De provincie brengt samen met de gemeenten en het Rijk de mogelijkheden, ambities en voorwaarden in beeld. De provincie heeft geen grond en bouwt geen woningen, maar heeft op een aantal terreinen wel een rol en ambities geformuleerd (bijvoorbeeld bossenstrategie, biodiversiteit en Regionale Energie Strategie). Voor een integrale ontwikkeling van ons gebied is een samenwerking tussen alle partijen nodig en daarin kan de provincie een belangrijke rol spelen.
Woonagenda
De provincie Flevoland wil samen met de gemeenten de 'Flevolandse Woonagenda' ontwikkelen. Hiermee is in 2020 gestart en deze zal worden afgerond in 2021. Doel is een goed en volwaardig woonaanbod en een meer evenwichtige Flevolandse woningmarkt. De woonwensen van Flevolanders en andere woningzoekenden staan hierin centraal. De agenda is actiegericht, waarmee de brede woonkwaliteit van Flevoland versterkt wordt en er afstemming is over nieuw toe te voegen woningen: met aandacht voor het vestigingsklimaat voor bedrijven, onderwijs, voorzieningen, natuur en cultuur. In 2022 wordt de uitvoering opgepakt. In ieder geval wordt gestart met monitoring en projecten als 'Arbeidsmigranten' en 'Woonwensen 55plussers'.
Omgevingswet
De invoering en implementatie van de Omgevingswet is een belangrijke wetgevingsoperatie die over meer gaat dan alleen het omkatten van regels, het heeft ook invloed op de rol en bevoegdheden van de provincie. Het is een beleidsmatige en cultuurverandering die ertoe dwingt keuzes te maken. De minister heeft de inwerkingtreding van de Omgevingswet uitgesteld naar 1 juli 2022. De hiermee gepaard gaande extra kosten voor de periode 2022-2023 zijn geraamd op € 0,35 mln.
Van de provincies wordt verwacht dat zij hun beleid en regels voor inwerkingtreding van de Omgevingswet in lijn brengen met het nieuwe stelsel van instrumenten. In dat kader is in begin 2019 het provinciale beleid en regelgeving voor de fysieke leefomgeving technisch omgezet naar instrumenten van de Omgevingswet ('Omgevingsprogramma Flevoland' en 'Omgevingsverordening Flevoland'). Deze ‘basis’ moet nog verder worden ontwikkeld. Zo wordt de omgevingsverordening verder (digitaal) Omgevingswet-proof gemaakt.
In de opdracht van het maken van de 'Tussenrapportage van de Omgevingsvisie' wordt het hele stelsel van instrumenten van de Omgevingswet meegenomen. Dit kan leiden tot nieuwe inzichten voor verdere ontwikkeling van bijvoorbeeld de Omgevingsvisie en het Omgevingsprogramma.
Voor een goede samenwerking binnen de provincie wordt ambtelijk en bestuurlijk afgestemd met Flevolandse ketenpartijen. Dit gebeurt in het (ambtelijk) 'Platform Omgevingswet Flevoland' en de 'Bestuurderstafel Omgevingswet Flevoland'.
Onder de Omgevingswet wordt gewerkt met een digitaal stelsel. Voor het digitaal stelsel dat landelijk beschikbaar wordt gesteld (Digitaal Stelsel Omgevingswet - Landelijke Voorziening) is in december 2018 een beheerakkoord gesloten tussen Rijk, Interprovinciaal Overleg van en voor provincies (IPO), Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), UvW over het beheer en de doorontwikkeling ervan. Hieruit volgt een verplichting om aan het DSO-LV mee te betalen vanaf 2020. De provincie is in 2021 aangesloten op het DSO-LV. Het gaat nu om testen en inregelen van instrumenten en werkwijzen. Het beheer hiervan stelt eisen aan de organisatie, welke nader verkend moeten worden. Aan het digitaal werken in de keten wordt samen met de ketenpartners invulling gegeven. De provincies gezamenlijk zijn beoogd huismeester van de informatiehuizen natuur en externe veiligheid. Hiervoor zijn informatieproducten gemaakt die in beheer bij BIJ12 worden gebracht. Deze producten zullen via het DSO-LV voor iedereen ontsloten worden.
Water
Waterberging, droogte, kwaliteit van (grond)water en drinkwatervoorziening en -bescherming zijn de komende periode de opgaven die spelen in provincie Flevoland. De provincie stelt de kaders waarbinnen het waterschap zijn werk doet. In nauwe samenwerking met Waterschap Zuiderzeeland gaan we aan de slag met maatregelen die provincie Flevoland beter voorbereiden op extreme weerpieken. Daarbij is het uitgangspunt dat provincie Flevoland een robuust, veilig en schoon (drink-)watersysteem behoudt.