Natuur & landelijk gebied

Doel (2019-2023)
De natuurwaarden zijn behouden en zo mogelijk versterkt, de beleefbaarheid van natuurgebieden is toegenomen en de economische activiteiten in natuurgebieden ondersteunen een succesvol beheer zonder de natuurwaarden te bedreigen. De activiteiten van het programma dienen te voldoen aan de vereisten van de nieuwe Wet Natuurbescherming.

Activiteiten 2022

• We geven uitvoering aan de door Provinciale Staten (PS) vastgestelde bossenstrategie.
• We stimuleren de economische activiteiten in natuurgebieden voor zover deze een succesvol beheer ondersteunen en de natuurwaarden niet bedreigen.
• We geven, samen met onze partners, uitvoering aan de vastgestelde ‘visie toezicht en handhaving buitengebied’ en dragen zo zorg dat toezicht en handhaving in het buitengebied op orde is.
• We werken samen met maatschappelijke partners en medeoverheden aan een aanpak van de stikstofproblematiek. We willen de uitstoot van stikstof in provincie Flevoland verminderen en daarbij vooral inzetten op maatregelen die ook bijdragen aan andere doelen zoals het vergroten van de biodiversiteit, het programma 'Landbouw Meerdere Smaken' en de energietransitie.
• We zoeken daarnaast naar mogelijkheden om stikstofruimte te creëren voor de realisatie van projecten van provinciaal belang, zoals de Maritieme Servicehaven Noordelijk Flevoland op Urk en het Mobiliteit en Infrastructuur Test Centrum in Marknesse.

Doel (2019-2023)
De kwaliteit van de natuur en de biodiversiteit in het landschap is verbeterd, waarbij combinaties worden gezocht met natuurinclusieve landbouw en met recreatie en toerisme.

Activiteiten 2022

• We geven samen met betrokken gebiedspartners uitvoering aan het door PS vastgestelde Actieplan biodiversiteit.
• We benutten bermen voor wilde flora en fauna en stimuleren dat akkerranden daar ook voor worden gebruikt.
• Wij geven uitvoering aan het programma 'Flevoland Natuurinclusief'. PS worden betrokken bij de verdere ontwikkeling van dit programma.

Risico('s) en beheersmaatregel(en)
Invasieve exoten
Het Rijk heeft in 2018 de taak om Invasieve Uitheemse Soorten (IUS) te bestrijden en/of onder controle te houden overgedragen aan provincies zonder extra financiële middelen. De provincie ontwikkelt een programma voor invasieve exoten. Samen met gemeenten, waterschappen, faunabeheereenheid, terrein- en wegbeheerders worden binnen het regulier beheer zoveel mogelijk IUS bestreden of beheerst, door middel van toezicht en controle. De provincie heeft een coördinerende taak voor nieuwe soorten (bijvoorbeeld wasbeerhond). Zij benadert de terreineigenaren om uitvoeringsmaatregelen te nemen of geeft een derde partij opdracht om dat te doen om de soorten van het begin af aan uit te roeien. Lasten hiervoor worden gedragen door de provincie en zijn niet begroot. Exotenbestrijding van flora wordt meegenomen in het programma 'Flevoland Natuurinclusief'. De fauna is meegenomen in het faunabeheerplan.

Faunaschade
Agrariërs kunnen te maken krijgen met schade die veroorzaakt is door natuurlijk in het wild levende dieren. Faunaschade kan opgelopen worden aan gewassen of dieren. Voor faunaschade heeft de provincie jaarlijks € 0,18 mln. begroot. In de achterliggende jaren bleek dit voldoende, echter in 2018 is op één perceel voor € 0,1 mln. aan schadevergoeding uitgekeerd. Mocht dit meerdere keren in één jaar voorkomen dan is het gereserveerde bedrag niet toereikend.

Doel (2019-2023)
Aan de eerste bouwstenen uit de ontwikkelingsvisie van het Nationaal Park is uitvoering gegeven.

Activiteiten 2022

• We werken samen met de gemeenten Almere en Lelystad en met Staatsbosbeheer aan de poortontwikkeling bij Almere en Lelystad.
• We leveren een bijdrage aan de totstandkoming en ingebruikname van Marker Wadden middels de realisatie van de E-eilanden door het proces te ondersteunen en geldelijke middelen beschikbaar te stellen. We faciliteren de projecten 'Nieuwe Natuur' die binnen de grenzen van het Nationaal Park liggen en onderdeel zijn van de ontwikkelingsvisie.
• We werken aan samenhang tussen TBES-maatregelen (TBES: Toekomstbestendig Ecologisch Systeem) en doorontwikkeling van Nationaal Park Nieuw Land (zoals de ontwikkeling van Marker Wadden en Oostvaardersoevers) zoals benoemd in de ontwikkelingsvisie.
• We leveren een inbreng in ruimtelijke ontwikkelingen in en rondom het Nationaal Park zoals bij de kustontwikkeling Lelystad, ontwikkeling Lelystad-Zuid, het Handelingsperspectief Almere 2.0 en Amsterdam Bay Area.
• We werken aan samenhang tussen TBES-maatregelen en doelstellingen van het Nationaal Park Nieuw Land (zoals de ontwikkeling van Marker Wadden en Oostvaardersoevers).
• We voeren de maatregelen uit het beleidskader Oostvaardersplassen uit.
• We werken samen met de partners toe naar een samenwerkingsovereenkomst voor de verdere ontwikkeling van Nationaal Park Nieuw Land, onder meer op het gebied van communicatie, educatie, onderzoek, marketing en het verwerven van externe financiering.
• We bevorderen samen met de partners de ontwikkeling van recreatieve producten en arrangementen binnen Nationaal Park Nieuw Land, onder andere met het programma 'Gastheer van het Landschap'.
• We verkennen de mogelijkheden van nationale en Europese samenwerking en het verkrijgen van middelen.

Doel (2019-2023)
Over de mogelijke ontwikkeling van de Oostvaardersoevers als natuurlijke verbindingszone is besloten.

Activiteiten 2022

• Na een afronding van de MIRT-verkenning Oostvaardersoevers begin 2022 werken we in een MIRT-planuitwerking het voorkeursalternatief verder uit en maken we het project financieel en wettelijk mogelijk. Met de zeven samenwerkingspartners vullen we het ontwerp concreet in, zodat het project klaar is voor een uitvraag aan marktpartijen die het project kunnen realiseren.
• Met het Rijk en Europa voeren we overleg over de meerwaarde, de financiering en de haalbaarheid van dit project.

Doel (2019-2023)
In het Markermeer-IJmeer zijn natuur- en recreatiemogelijkheden ontwikkeld als onderdeel van een Toekomstbestendig Ecologisch Systeem (TBES) en ontstaan er kansen voor ruimtelijk-economische ontwikkelingen.

Activiteiten 2022

• We stimuleren het op termijn (inschatting 30-50 jaar) realiseren van een TBES in het Markermeer en IJmeer om de ruimtelijk-economische structuur van provincie Flevoland te versterken.
• We registreren de ruimtelijke ingrepen op het Markermeer-IJmeer en samen met andere partijen brengen we de natuurontwikkeling in beeld.
• We zoeken met samenwerkingspartners naar de vergroting van de samenhang tussen de verschillende ontwikkelingen in het Markermeer-IJmeer, ook in relatie tot de ontwikkelingen in het IJsselmeergebied.
• We onderzoeken gezamenlijk met de Stuurgroep Markermeer-IJmeer de randvoorwaarden die vanuit N2000 en KRW alsook TBES gesteld worden aan de ruimtelijke opgaven die zich in en rond het Markermeer-IJmeer voordoen.
• We leveren, in Markermeer-IJmeer-verband, een inbreng in de kustontwikkeling Lelystad, het Handelingsperspectief Almere 2.0 en het MIRT-onderzoek en -verkenning Amsterdam Bay Area.
• We werken aan samenhang tussen TBES-maatregelen en doelstellingen van het Nationaal Park Nieuw Land (zoals de ontwikkeling van Marker Wadden en Oostvaardersoevers).
• We organiseren samen met de partners in 2022 de werkconferentie Markermeer-IJmeer.
• We volgen de effecten van natuurprojecten en hun bijdrage aan de gestelde natuurdoelen.
• We onderzoeken de benodigde maatregelen om te komen tot een TBES.

Risico('s) en beheersmaatregel(en)
De realisatie van het TBES is vanwege de natuurlijke omstandigheden niet volledig te garanderen. Daarom monitoren verschillende partijen de effecten van maatregelen zoals Marker Wadden en de kwaliteit van het Markermeer-IJmeer.

Doel (2019-2023)
De projecten van het programma Nieuwe Natuur zijn gerealiseerd en dragen bij aan de combinatie natuur en recreatie, het natuurnetwerk, de biodiversiteit en structurele verandering naar duurzame landbouw.

Activiteiten 2022

• We dragen de laatste gronden in het voormalig Oostvaarderswold over.
• We borgen de compensatieverplichtingen (totaal 365 ha) voor onder meer de Hanzelijn, verbreding A6 en foerageergebieden in de gesloten realisatieovereenkomsten.
• We faciliteren de projecteigenaren bij het realiseren van de gehonoreerde projecten 'Nieuwe Natuur'.
• We faciliteren blijvend de dynamiek in het programma 'Nieuwe Natuur' en spelen in op ontwikkelingen.
• We beoordelen en monitoren de projecten die in uitvoering zijn in het kader van het programma 'Nieuwe Natuur'.
• Uit de evaluatie van het programma 'Nieuwe Natuur' integreren we de ‘lessons learned’ in het reguliere natuurbeleid.

Risico('s) en beheersmaatregel(en)
Binnen het programmavermogen wordt rekening gehouden met onvoorziene tegenvallers tijdens de realisatiefase van de projecten. Het betreft alleen risico’s die betrekking hebben op de rol als beheerder van het programma. Projectrisico’s zijn neergelegd bij de initiatiefnemers. Het nog beschikbare programmavermogen is voldoende om de risico-inschatting af te dekken.

Doel (2019-2023)
De (financierings)mogelijkheden van het Plattelandsontwikkeling Programma (POP) zijn optimaal benut.

Activiteiten 2022

• We verstrekken en stimuleren het gebruik van POP3-subsidies, waarmee we de agrarische sector stimuleren, de bodem- en waterkwaliteit verbeteren en lokale en sociale netwerken op het Flevolandse platteland versterken.
• We sluiten aan bij de kaders van het Fonds Leefbaarheid Landelijk Gebied en streven naar een maximaal multipliereffect.

Doel (2019-2023)
De (financierings)mogelijkheden van het programma 'Leefbaar Platteland' zijn optimaal benut.

Activiteiten 2022

• We voeren het programma 'Leefbaar Platteland' uit, met inbegrip van de subsidieregeling 'Fonds Leefbaar Platteland 2021-2023'.
• We stemmen daarbij af met Leader en de subsidiemogelijkheden vanuit de gemeentelijke overheden door bijvoorbeeld éénduidige toeleiding van aanvragen via één loket.
• We creëren een platform waarin initiatiefnemers elkaar ontmoeten en van elkaar leren of inspiratie opdoen. Dit in afstemming en samenwerking met het programma 'Krachtige Samenleving' (zie hoofdstuk 4.3).

Toelichting

1. Programmeren actieplan Biodiversiteit
Het actieplan 'Biodiversiteit' is vastgesteld. De jaarschijven 2022 en 2023 zijn geprogrammeerd (ten laste van de reserve 'Flevoland Natuurinclusief').
2. Wijziging lasten poort Lelystad
Voor het project 'poort Lelystad' was in eerdere jaren in totaal € 3,0 mln. begroot voor het verstrekken van subsidie. Daarvan is tot en met 2021 € 0,1 mln. besteed, als voorbereidingsbudget voor de uitvoerende partijen. Voor het resterende deel is sprake van een wijziging in tijd. De subsidiebeschikking zal naar verwachting in 2021 worden afgegeven voor € 2,9 mln. De daadwerkelijke lasten worden toegerekend aan de jaren waarin het project wordt uitgevoerd. De prognose is dat er in 2021 € 0,9 mln. besteed wordt en in de jaren 2022 en 2023 ieder € 1,0 mln. De totale besteding in 2022 tot en met 2025 wordt geschat op € 9,07 mln. (inclusief de mutatie van € 3,21 mln. in de voorliggende begroting). Deze middelen zijn beschikbaar vanuit de 'Brede Bestemmingsreserve', oormerk 'NP Nieuw Land'.
3. Bijdragen programma Nieuwe Natuur
Vanuit het programma 'Nieuwe Natuur' worden nog bijdragen verstrekt aan de projecten 'Oostvaarderplassen', 'Eemvallei Zuid', 'Kop van het Horsterwold', 'Oostkant Dronten' en 'Swifterpark'. De totale omvang daarvan is circa € 5,6 mln. Daarvan wordt € 3,22 mln. verrekend met vooruit ontvangen bijdragen van het Rijk voor boscompensatie (baten) en komt € 2,38 mln. ten laste van reserve 'Nieuwe Natuur'. Daarvan heeft per saldo € 0,5 mln. betrekking op 2022.
4. Procesgeld gebiedsontwikkeling
Voor het programma Markermeer-IJmeer is een jaarlijks bedrag van € 0,05 mln. opgenomen voor procesgeld. Dit omvat onder andere de uitvoering van de natuurthermometer en andere onderzoeken. De procesgelden worden gedekt uit de reserve 'Procesgelden gebiedsontwikkeling'.
5. Biodiversiteit Lelystad Airport - bijdrage uit gebiedsprogramma's
Het actieplan 'Biodiversiteit' is vastgesteld. De biodiversiteit Lelystad Airport voor (jaarschijven 2022 en 2023) wordt via een bijdrage gedekt uit de gebiedsprogramma's (vanuit de reserve 'Flevoland Natuurinclusief').
6. Toevoegen jaarschijf besteding contrafinanciering GLB Water
Vanuit de 'Brede Bestemmingsreserve' is nog € € 0,274 mln. beschikbaar voor de contrafinanciering van GLB water projecten. De huidige prognose is dat die middelen in 2023 volledig besteed zullen worden.
7. Correctie jaarschijf 2025 Kwaliteitsontwikkeling Natuur
Het toegekende budget 'Kwaliteitsontwikkeling Natuur' loopt af in 2024. De jaarschijf 2025 is om die reden afgeraamd (bijbehorende onttrekking in de reserve 'Beheer en ontwikkeling Natuur' is eveneens vervallen).
8. Cofinanciering POP
Voor de cofinanciering van het POP programma was in het begrotingskader een jaarlijks gelijk bedrag opgenomen van € 0,43 mln. per jaar. In 2021 is de besteding in de begroting geactualiseerd waardoor er een beter inzicht wordt gegeven in de jaarlijkse lasten. De lasten voor de cofinanciering moeten worden toegerekend aan de jaren waarin de projecten zijn gerealiseerd. Daarom is ook voor de begroting 2022 een actualisatie gemaakt van het verloop van de lasten. In aanvulling daarop is de POP3+ periode (twee aanvullende jaren) concreter ingevuld en ook opengesteld, waardoor de cofinanciering voor die periode ook is opgenomen in de meerjarenraming. Deze middelen komen ten laste van de reserve 'POP'.
9. Storten budget Kwaliteitsontwikkeling Natuur in reserve 'POP'
In de Najaarsnota 2020 is aangekondigd ons trekkingsrecht POP3 voor de transitiejaren POP3 aan te merken voor 'Kwaliteitsontwikkeling Natuur', waardoor het beschikbare budget voor 'Kwaliteitsontwikkeling Natuur' is verdubbeld. In de Zomernota 2021 is besloten de begrote middelen voor 'Kwaliteitsontwikkeling Natuur' te storten in de reserve 'POP', zodat er voldoende ruimte ontstaat voor de gevraagde cofinanciering. Ook voor de jaren 2022 tot en met 2024 wordt het budget gestort in de reserve 'POP'.